Hardlopen is een laagdrempelige en ideale activiteit voor gezondheid en welzijn, daardoor is het ook wereldwijd een populaire sport. Nederland telt inmiddels meer dan 2.2 miljoen mensen die regelmatig hardlopen. Helaas is hardlopen ook een blessuregevoelige sport. De meeste blessures worden veroorzaakt door fouten in de trainingsopbouw: te snel, te veel en/of te lang.
Shin splints/ MTSS
Eén van de meeste voorkomende blessures bij hardlopen is het Mediaal Tibiaal Stress Syndroom (MTSS) ofwel shin splints of scheenbeenvliesontsteking. Het onderbeen wordt gevormd door 2 botten: scheenbeen en kuitbeen. Tussen deze 2 zit een botvlies welke een belangrijke functie heeft in het opvangen en overbrengen van krachten op je onderbeen. Een deel van de spieren in het onderbeen hechten aan op het kuitbeen, scheenbeen en langs de rand van het scheenbeenvlies.
Oorzaak: MTSS heeft een verband met overbelasting. En kan worden veroorzaakt door plotselinge verhoging van trainingsintensiteit; te kort aan kracht in kuitspieren en/of een verminderde bewegelijkheid/stabiliteit van enkel of heup. Ook kunnen een verkeerde looptechniek of overgewicht een risicofactor zijn.
Symptomen: Pijn aan het onderste (⅔) deel van de schenen, aan binnenzijde. De pijn neemt toe bij sporten en verminderd bij rust. Pijn kan ook na de training terug keren en aanhouden.
Behandeling: Na een periode van rust, en pijn afname, kan vaak de training weer worden hervat. Een opbouwend hardloopprogramma in combinatie met versterkende oefeningen voor onderbeen en voetspieren kan worden aangeraden. Bij onvoldoende effect kunnen eventueel nog zolen en compressiekousen worden overwogen.
Er is geen directie indicatie voor een operatieve behandeling bij MTSS. Deze wordt alleen uitvoert bij een stress-fractuur van het scheenbeen.
Lopersknie/ ITBS
De wetenschappelijke naam voor een lopersknie is Iliotibiaal Band Syndroom (ITBS). Dit is een veel voorkomende overbelasting blessure en de belangrijkste oorzaak van kniepijn bij hardlopers. De tractus illitobialis is een sterke peesplaat die vanaf de bilspier, langs de knie, tot aan bovenkant van het scheenbeen loopt. Deze is belangrijk voor de stabiliteit van de knie en zorgt voor een krachtoverdracht van bil naar onderbeen tijdens het hardlopen.
Oorzaak: Tijdens buigen en strekken van de knie kan er tijdens hardlopen veel wrijving ontstaan tussen de peesplaat en het bot aan buitenzijde van de knie. Onder andere spierzwakte van heupspieren; standsafwijkingen van voeten en benen en/of een beenlengte verschil kunnen ook een rol spelen bij het verkrijgen van een lopersknie. Daarnaast zijn de intensiteit van de training; schoeisel en looptechniek ook belangrijk.
Symptomen: Stekende en/of zeurende pijn aan de buitenzijde van de knie, soms uitstralend naar de voorzijde van de knie, knieholte of zijkant van het onderbeen. De pijn is vaak alleen in het begin van hardlopen aanwezig. Ook start de pijn altijd op hetzelfde punt van de training en verdwijnt wanneer men stopt met hardlopen. De klachten nemen geleidelijk toe, op een gegeven moment is zelfs wandelen, lang zitten of traplopen pijnlijk.
Behandeling: Een combinatie van therapieën als stretchen, spierkrachtoefeningen en aanpassingen van de hardloopomstandigheden is aan te raden. Startend met de het verminderen van de trainingsintensiteit of volledige rust. Daarnaast kracht- en stretchoefeningen voor bil- en bovenbeenspieren. Eventueel kan een sportfysiotherapeut de looptechniek beoordelen en een sportpodotherapeut advies geven over schoeisel of zolen.
Er worden bijna geen operaties gedaan bij ITBS, enkel bij chronische gevallen waarbij therapie geen effect heeft.
Blessurepreventie
Voorkomen is beter dan genezen, dat geldt zeker voor blessures. Bij het voorkomen spelen meerdere factoren mee. Zoals persoonsgebonden factoren (interne factoren) als flexibiliteit, stabiliteit en kracht van gewrichten en spieren. En daarnaast de omgevingsfactoren (externe factoren) zoals looptechniek en trainingsopbouw.
Tip 1 Oefen op stabiliteit en kracht
Zorg voor stevige rompspieren (core stabiliteit), om klachten aan rug, hamstring en liezen te voorkomen. En train de stabiliteit van enkels.
Tip 2 Doe een warming up voor de training en cool down nadien
Hoe intensiever de training, hoe meer de spieren en pezen te verduren hebben. Een
warming up kan bijvoorbeeld bestaan uit touwtje springen of een aantal klassieke loopscholing oefeningen. En een voorbeeld van cool down kan 5 min uitwandelen zijn in combinatie met wat stretchoefeningen.
Tip 3 Bouw de training geleidelijk op
Het is belangrijk dat men de training geleidelijk opbouwt. Het lichaam moet wennen
aan de (specifieke) belasting en heeft hiervoor tijd nodig. Verder is het van belang om te variëren in de ondergrond. Wissel het hardlopen op asfalt en onverharde ondergrond (gras, bos en zand) zodat de gewrichten en spieren gevarieerd belast worden.
Tip 4 Let op lichaamshouding en looptechniek
Het toepassen van een verkeerde techniek is een bekende oorzaak van blessures, dit veroorzaakt een verkeerde belasting op het lichaam en kan op den duur zorgen voor overbelasting. Bij vermoeidheid verminderd de lichaamshouding, wat de kans op blessures vergroot.
Tip 5 Zorg voor goede schoenen
Hardloopschoenen moeten een goed pasvorm hebben en ondersteuning bieden. Tevens moeten ze schokdempingen geven en passen bij het looppatroon en voetafwikkeling. Soms zijn hardloopschoenen een grotere maat dan de normale schoenmaat, omdat voeten iets kunnen uitzetten vanwege de inspanning.
Voor meer advies kunt u altijd een vraag stellen op de website van Acacia Fysio plus Zorg.
Praktisch
Social Media
Kwaliteit