Vallen bij ouderen

De statistieken liegen er niet om: één op de drie zelfstandig wonende 65-plussers valt minimaal een keer per jaar. Een val is niet altijd onschuldig, het heeft soms ernstige gevolgen voor de gezondheid.

Welke ouderen vallen, waar en waarom?

Iemand valt als hij/zij onbedoeld van lichaamspositie verandert, welke resulteert in het neerkomen op de grond of een ander lager niveau. Zo’n 33% van de zelfstandig wonende 65-plussers valt jaarlijks. 15% van deze groep vallende 65-plussers valt zelfs tweemaal of vaker per jaar. Deze percentages liggen nog hoger bij ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Daar valt zelfs de helft van de ouderen die nog kunnen lopen.

De jongere, thuiswonende ouderen vallen vaker buitenshuis, terwijl de oudste ouderen of ouderen die in instellingen verblijven over het algemeen binnenshuis vallen. De meesten vallen tijdens het lopen en meestal omdat ze struikelen, hun evenwicht verliezen of uitglijden. Tot 75 jaar ligt de oorzaak vaak in de omgeving, zoals een opstaande stoeptegel of een vloerkleedje. Bij de 75-plussers ligt de oorzaak vaak binnen de persoon zelf, zoals een slechte balans of minder spierkracht (met name in de beenspieren). In totaal zijn er meer dan 30 mogelijke oorzaken waarom ouderen vallen. waarover later meer…

Wat zijn de gevolgen van een val?

10% van de ouderen (65+) die vallen lopen letsel op door een val, waarvan 5% botbreuken. Regelmatig belanden ouderen op de spoedeisende hulp met hersenletsel of een heupfractuur na een valpartij. Mensen met osteoporose (botontkalking) hebben nog eens een extra grote kans op botbreuken tijdens een valincident.

Dit heeft vanzelfsprekend impact op de levenskwaliteit en zelfredzaamheid van ouderen: ze kunnen bijvoorbeeld niet langer thuis blijven wonen of worden afhankelijk van partner en/of familieleden. Maar ook de angst voor een nieuwe val neemt toe, waardoor mensen beweging en activiteiten gaan vermijden. Als gevolg gaat hun lichamelijke fitheid achteruit en komen ze minder onder de mensen (sociaal isolement). Deze verminderde fitheid zorgt op haar beurt weer voor meer kans op een val door bijvoorbeeld afname van de spierkracht. Men komt in de vicieuze cirkel van valangst terecht. Zo wordt de kwaliteit van leven steeds minder en minder.

Een breuk aan de heup ontstaat vaak door een val. Eén derde van alle personen met een heupfractuur overlijdt binnen één jaar na de breuk. Veel mensen schrikken vaak van deze cijfers. Des te meer onderstrepen deze cijfers het belang van valpreventie!

Kortom, een val kan veel invloed hebben op uw dagelijks leven. Het is dus belangrijk dat u een val niet negeert maar dit bespreekt met uw huisarts of fysiotherapeut. Maak het ook bespreekbaar, als u in uw omgeving iemand opmerkt die meer kans heeft om te vallen. Zo kunnen eventuele valpartijen in de toekomst kunnen worden voorkomen.